AMAÇ
- ANATOMİ TERMİNOLOJİSİ
- VÜCUDUN ANA BÖLÜMLERİ
- NORMAL ANATOMİK POZİSYON
- ANATOMİK EKSENLER-DÜZLEMLER
- EKSENLERE GÖRE HAREKET İSİMLERİ
- YER DURUM TARİFİNDE KULLANILAN TERİMLER
ANATOMİK TERİMLER VE KAVRAMLAR
Anatomi bir tarif bilimidir. Yolu tarifler. Komşulukları anlatır.
Vücudun bütününe ve yapıların birbirlerine göre olan pozisyonlarını belirlemek için tek anlamlı terimler kullanılır.
ANATOMİA = KESMEK, PARÇALARA AYIRMAK
Bedeni oluşturan komponentlerin işlevlerine ve lokasyonlarına göre ayırıp inceleyen en eski bilim dalıdır.
İlk çalışmalara MÖ 500 yıllarında Mısır’da rastlanmıştır.
Yol haritası-Tarif
SULCUS TENDİNİS MUSCULUS FLEXORİS HALLUCİS LONGİ
Sulcus tendinis musculus flexoris hallucis longi
VÜCUDUN ANA BÖLÜMLERİ
ANATOMİ
- Sistemik Anatomi
- Topografik Anatomi
Sistemik Anatomi
İnsan vücudunun organ gruplarına (SİSTEM) göre incelendiği anatomi şekli
- Hareket Sistemi
- Dolaşım Sistemi
- Solunum Sistemi
- Sindirim Sistemi
- Ürogenital Sistem
- Sinir Sistemi
- Duyu Organları
Topografik Anatomi
İnsan vücudunun bölüm ve bölgelere ayrılması sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir.
Sistemden bağımsızdır.
Makroskopik Anatomi
İnsan vücudunun çıplak gözle incelenmesi sonucu ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir. (Gross Anatomy)
Sistematik, topografik ve yüzeyel olarak ele alınabilir.
Mikroskopik Anatomi
Gözle görülemeyen hücre ve dokuların mikroskopla incelenmesi ile ortaya çıkmış bir anatomi şeklidir (Histoloji – Sitoloji)
Normal Anatomik Pozisyon
Ayakta yüz karşıya dönük, baş ve omuzlar dik, topuklar bitişik (veya topuklar arasında 1 ayak boyu mesafe), kollar iki yanda sarkık ve avuç içleri karşıya bakan bir insanın durumuna anatomik pozisyon denir.
Vücut Eksenleri
Transvers Eksen: Sağdan sola doğru uzanan eksendir
Sagital Eksen: Önden arkaya doğru uzanan eksendir
Vertikal (dikey) eksen: Yukarıdan aşağıya doğru yere dik olarak uzanan eksendir
Vücut Düzlemleri
- Herhangi bir anatomik tanım birbirini dik kesen 3 ana düzlem temel alınarak yapılır.
- Sagital Düzlem: Vücudu önden arkaya dik kesen düzlemlerdir. Vücudu sağ ve sol iki parçaya ayırır.
- Transvers (horizontal) Düzlem: Vücudu enine kesen düzlemdir. Vücudu süperior ve inferior bölümlere böler.
- Frontal (coronal) Düzlemler: Vücut boyunca vücudu sağdan sola kesen düzlemlerdir. Vücudu anterior ve posterior bölümlere ayırır.
TERİMLER
- Anterior (o?n) – Posterior (arka)
- Ventralis (karın tarafı) – Dorsalis (sırt tarafı)
- Superior (u?st) – Inferior (alt)
- Apicalis (uc?, tepe ile ilgili ) – Basalis (Basilaris ) (taban, kaide ile ilgili
- Cranialis (bas? tarafı) – Caudalis (kuyruk tarafı ile ilgili)
- Medialis (ic?te olan) – Lateral(dış)
- Medianus (Ortada bulunan)
- Proximalis (vu?cut merkezine yakın olan)
- Distalis (vu?cut merkezinden uzak olan)
- Radialis (radius ile ilgili, radial tarafta olan) – Tibialis (tibia ile ilgili olan) – Palmaris/volaris (avuc? ic?i ile ilgili olan) – Plantaris (ayak tabanı ile ilgili olan) –
- Profundus (derin) - Süperficialis (yüzeyel)
- Dorsalis (sırt ile ile ilgili olan)(ayak sırtı, el sırtı vb)
- Centralis (merkezde olan) – Periphericus/periferalis (çevrede olan)
- Flexion: sagittal düzlemde eklem kollarının birbirine yaklaşması
- Extension: sagittal düzlemde eklem kolları arasındaki açının büyütülmesi
- Abduction: frontal planda eklem kolunun orta hattan uzaklaşması
- Adduction: frontal planda eklem kolunun orta hatta yaklaşması
- Rotation: bir eksende dönme hareketi: • Pronation - • Supination
- Inversion:ayak tabanının orta düzleme döndürülme hareketi
- Eversion: ayak tabanının dışyana bakacak şekilde döndürülmesi
- Circumduction: abduction, adduction, flexion ve extension hareketlerinin kombinasyonu sonucu oluşan dairesel hareket
Hareket ile İlgili Terimler
Fleksiyon: Sagital eksen çevresinde ve sagital düzlem üzerinde gerçekleşir.
Ekstansiyon: Fleksiyon hareketi ile aynı düzlem ve eksende yapılır.
Abduksiyon: Bir ekstremitenin frontal düzlemde orta hattan uzaklaşmasına denir.
Adduksiyon: Bir ekstremitenin frontal düzlemde orta hatta yakınlaşmasına denir.
Rotasyon: Ekstremitenin ortasından geçen dik eksen etrafında yaptıkları harekete rotasyon denir.
İç rotasyon/dış rotasyon
Baş ve boynun sağa ve sola çevrilme hareketine sağ ve sola rotasyon denir.
Önkoldaki iç rotasyon hareketine özel olarak pronasyon, dış rotasyon hareketine de supinasyon denir.
Ayak bileği ekleminde sagital düzlemde yapılan eklem hareketine plantar fleksiyon/dorsal fleksiyon denir.
Fleksiyon-ekstansiyon, abduksiyon-adduksiyon kombinasyonuna sirkumduksiyon denir.