Vücutta eklem hareket açıklığının en fazla olduğu eklem omuz eklemidir. Her yönde ve her doğrultuda geniş hareketleri oldukça rahatlıkla yapmamıza olanak sağlar.
Her eklemin olduğu gibi omuz ekleminin de önemli komponentleri bulunur. Eklemin üst çatısı, omuz ekleminin hareketlerini sağlayan kas ve tendon yapıları, kolun topuz kısmı, bu topuz kısmın oturduğu yuva ve yuvadan çıkmasını engelleyen ve yük dağılımı esnasında yüzey alanını genişleten kıkırdak dokular ve bunları çevreleyen bir kapsülden oluşur.
Bu komponentlerden herhangi birinde oluşan sorun; hastada ağrı ve hareket kısıtlılığı olarak kendini gösterebilir. Omuz eklem ağrısı nedenlerinin en sık görülenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Hastalar genellikle omuz eklemiyle ilgili şikayetlerini anlatırken ağrıya eşlik eden hareket kısıtlılığından bahsederler. Bu şikayetler düşme, çarpma, zorlama gibi durumlardan sonra oluşabildiği gibi nedenini açıklayamadıkları zorlanmalar sonrasında da oluştuğunu söyleyen hastalar vardır.
Hastalar; omuz ekleminde ve çevresinde ağrı,
Hastanın aktivite düzeyi, yaşı, geçirdiği travmalar, uğraştığı spor dalı, oluşan veya oluşabilecek problemi öngörebilmemizi sağlar. Bu nedenle hastanın öyküsünü ve şikayetlerini dikkatlice dinlemek gerekir.
Ağrının eklemin tam olarak neresinden kaynaklandığını anlayabilmek için öncelikle omuz ekleminin komponentlerinin her birinin fizik muayenesini dikkatlice yapmak gerekir.
Fizik muayene sonrasında direk grafi ve MR Görüntüleme yöntemleriyle patoloji net olarak ortaya konulur ve tedavi planına geçilir.
Omuz eklemi, üst eklem çatısıyla oldukça yakın olmasına rağmen, çatının da omuzla beraber harekete katılması sayesinde göz hizasının üstündeki hareketleri dahi rahatlıkla yapmamıza olanak sağlar.
Bu kadar dar bir alanın bu kadar geniş hareket açıklığına izin vermesi muntazamdır. Alanın bu kadar sınırlı olması bu bölgedeki ufak değişimleri bile hastanın ağrı ve hareket kısıtlılığı olarak hissetmesine yol açar.
Eklemin üst çatısındaki kemik ve/veya yumuşak doku değişiklikleri özellikle raftan birşeyler alma, kulaç atma, yukarı doğru uzanma, fırlatma, kulaç atma gibi aktiviteler anında ağrı oluşmasına yol açabilir ve hastanın aktiviteyi istediği gibi sağlayamamasına neden olur. Bu durum eklemde sıkışma olarak tabir edilir. Sıkışma sendromu oldukça sık görülen bir omuz eklemi problemidir.
Hastanın anamnez, fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri tamamlandıktan sonra kesin tanısına ulaşılır. Sıkışma sendromu tanısını koyduğumuz hastalarda öncelikle göz hizası üstğ hareketler kısıtlanır, ilaç ve enjeksiyon tedavileri verilir. Tedaviye yanıt alınamayan hastalarda kapalı omuz ameliyatı( omuz artroskopisi) ile problemli bölgelere müdahale planlanmalıdır.
Kolun küre kısmının omuz ekleminin yuvasından herhangi bir nedenle ayrılması durumuna omuz eklem çıkığı denir.
Kolun küre kısmı Glenoid denilen omuz ekleminin yuvasına oturur. Bu kürenin hareket esnasında yerinden kurtulup çıkmaması için labrum denilen bir kıkırdak doku ile yuva kısmı çevrelenmiştir.
Küre kısmının herhangi bir zorlayıcı nedenle yerinden çıkabilmesi için önce bu takoz mekanizmasını yırtması gerekir. Omuz çıkığı bu şekilde oluşur.
Omuz eklemi yerine oturtulduktan sonra oluşmuş olan bu yırtık çoğu zaman kendi kendine iyileşemez. Artık işlevini tam yerine getiremeyen takoz mekanizması omuzun küre kısmını tutamaz ve tekrarlayan çıkıklar gelişir. Tekrarlayan çıkıklar omuz eklem yüzeyindeki kıkırdakları bozarak eklemi işlev göremez duruma getirir.
Omuz eklemi çıkan hastalar ağrı ve fonksiyon kaybı nedeniyle genellikle hastanelerin acil servislerine başvuruda bulunurlar. Alınan hasta öyküsü, fizik muayene ve çekilen grafilerle omuz çıkığı tanısı netleştirilir. Sonraki aşamada tercihen anestezi altında eklem yeniden yerine getirilir.
Hastanın yaşı, daha önce çıkık öyküsünün olup olmaması, ek hastalıkları gibi durumlar göz önünde bulundurularak takoz mekanizmasının durumu MR görüntüleme yöntemi yardımı ile ortaya konulur. Ameliyat gerekliliği doğmuşsa kapalı bir yöntem olan Omuz Artroskopisi yöntemi ile yırtılan kesim özel dikişler yardımı ile dikilerek hasta sağlığına kavuşturulur.
Bankart lezyonu ismi verilen omuz ekleminde oluşan bu yırtığın artroskopik tamiri sonrası ilk 3 hafta omuz ekleminin askıda kalarak korunması gerekmektedir. Ameliyattan hemen sonra egzersizlere hızlıca başlamak hastanın 3. Hafta sonrasında başlaması gereken fizik tedavi süreci için avantaj sağlar.
Copyright @2020 Dr. Celaleddin Bildik